Jak wspierać osoby LGBT, czyli 3 podstawowe fundamenty bycia osobą sojuszniczą

• Właśnie się dowiedziałeś_aś, że ktoś z Twojego otoczenia jest osobą LGBTQIA+?

• Pierwszy raz jesteś w takiej sytuacji, chcesz okazać wsparcie i sojusznictwo, ale nie bardzo wiesz jak?

• Ktoś z twojego zespołu w pracy jest osobą LGTBQIA+, a ty zastanawiasz się czy twój ostatni żart nie uraził tej osoby?

• Jak wspierać? 

• Jak mam pokazać, że jestem osobą sojuszniczą? 

• Na co uważać? 

• Czego nie mówić?

To zrozumiałe, że spotykając się z nową dla nas sytuacją nie wiemy co robić, co mówić i jak reagować. Oprócz tego, że to nowa sytuacja, może doświadczasz też lęku przed popełnieniem błędu, a więc i przed oceną? Może boisz się odrzucenia, jeśli okaże się, że to co mówisz jest dyskryminujące i ktoś się od ciebie odwróci? 

Sytuacja osób LGBTQIA+ w Polsce jest trudna i złożona. 53% osób LGBTQIA+ (które wzięły udział w badaniu KPH: “Sytuacja społeczna osób LGBT w Polsce. Raport za lata 2019-2020”) doświadczyło przestępstwa z nienawiści na tle orientacji seksualnej lub tożsamości płciowej. Mówimy o ogromnej skali przemocy, agresji i mikrogresji, uprzedzeń i dyskryminacji. 

Jeśli czytasz ten artykuł zakładam, że szukasz informacji jak nie dokładać się do tego zjawiska. Przedstawiam poniżej według mnie 3 podstawowe wskazówki, które pomogą ci wspierać osoby LGBTQIA+, nie dokładać się do ich wykluczania. 

1. Nadrób wiedzę i poznaj zniuansowane zagadnienia LGBTQIA+

Niejednokrotnie spotkałam się z takimi komentarzami, że ktoś chciałby okazać wsparcie, ale nie wie jak bądź boi się odezwać, bo może kogoś urazić.To realne zagrożenie. Jeśli wypowiadasz się na temat, o którym nic nie wiesz, ryzyko że popełnisz błąd, powiesz coś nie tak, jest spore. Niezależnie od tematyki i obszaru tego zagadnienia. Nie inaczej jest w sytuacji osób LGTBQIA+. Możesz chcieć okazać wsparcie, ale jeśli twoja wiedza kończy się na 4 pojęciach rozpoczynających się literami L, G, B, T, czujesz się zgubiony_a gdy słyszysz o niebinarności, interpłciowości, queer czy panseksualności,  nie wiesz czym się różni tożsamość płciowa od ekspresji płciowej, albo dlaczego terapia konwersyjna jest przemocą, łatwo możesz wpaść w pułapkę i kogoś głęboko zranić. 

Potrzebna jest ci wiedza, która to uporządkuje i uchroni przed ranieniem innych powierzchownością twojej narracji . Tej wiedzy nie musisz zdobywać na poziomie naukowym i w szczegółach. Jednak znajomość podstawowych pojęć i przeanalizowanie ich na przykładach pomoże ci nie popełniać błędów, ale też zmniejszyć twój lęk przed ich popełnieniem. Dzięki temu będziesz mógł_mogła częściej uczestniczyć w rozmowie, bo już nie będziesz ich unikać ze strachu przed zranieniem kogoś i zawstydzeniem siebie.

2. Pytaj, bez wstydu ale z poszanowaniem drugiego człowieka

Osoby LGBTQIA+ nie są odpowiedzialne za to by edukować osoby heteronormatywne. Jednak gdy już nadrobisz podstawowe pojęcia, umiejętność zadawania pytań może okazać się kluczowa. Osoby LGBTQIA+ to nie jest jednorodna grupa. 

Jeśli nie wiesz jak ktoś chce by się do niego zwracać - zapytaj. Na przykład: “jak mogę się do ciebie zwracać?”, “jak chcesz by się do ciebie zwracać?”

Jeśli nie wiesz czy ktoś chce rozmawiać np. na temat prawa do zawierania związków jednopłciowych - zapytaj.

Jeśli nie wiesz czy to co powiedziałeś_aś było właściwe - też możesz o to zapytać.

3. Pomyliłeś_aś się? Przeproś

Nadrobiłeś_aś wiedzę, udaje ci się coraz częściej uczestniczyć w życiu osób LGBTQIA+ bez ich wykluczania, dyskryminowania. Czujesz się coraz pewniej. Gdy nie wiesz, pytasz.

Świetnie! Idzie Ci bardzo dobrze. Nie dokładasz się do osamotnienia osób LGBTQIA+ oraz nie przyczyniasz się do spadku samooceny osób LGBTQIA+ (wg raporty KPH, o którym wspomniałam wyżej, w ostatnich latach nastąpił znaczący spadek samooceny osób LGBT, prawie co druga osoba badana miała symptomy depresji, a aż 55% osób badanych miało myśli samobójcze). 

Najprawdopodobniej zdarzy ci się popełnić błąd, mimo dobrych intencji. Powiedzieć coś co dla kogoś okaże się krzywdzące. Użyć niewłaściwego określenia. Niech obawa przed błędem nie będzie motywacją do tego, by unikać osób LGBTQIA+. Jeśli zdarzy Ci się popełnić błąd zwyczajnie przeproś daną osobę. Możesz powiedzieć: “Nie wiedziałam_em, że to co mówię jest niewłaściwe, rozumiem że mogłam_em cię zranić. Przepraszam.” 

Możliwe, że teraz zastanawiasz się od czego zacząć. Jak nadrobić wiedzę, skąd wiedzieć o co pytać, czego unikać w praktyce. To zrozumiałe. Dla tych osób, które chcą wiedzieć więcej, ale jednocześnie potrzebują praktycznej wiedzy, nie medycznej, nie akademickiej - przygotowałam kurs z języka inkluzywnego, czyli jak mówić, żeby nie wykluczać. 

Start sprzedaży rusza 1 lutego 2023. LINK

Nasza strona została wymieniona w artykule pt.: "Jak rozmawiać z dziećmi o LGBT+. Najciekawsze tęczowe inicjatywy w Polsce.” opublikowanym na stronie platformy edukacyjnej Twinkl. Tekst pokazuje nauczycielom i rodzicom, na jak wiele różnych sposobów można poruszać tematy różnorodności, orientacji psychoseksualnej czy tożsamości płciowej. Na stronie wydawnictwa można znaleźć materiały edukacyjne przybliżające dzieciom dziedzictwo historyczne i kulturowe społeczności LGBT+.